Historia chrześcijaństwa
Historia chrześcijaństwa rozpoczęła się wraz z narodzinami Jezusa Chrystusa z Nazaretu, czyli w I w. n. e. Ta największa religia monoteistyczna na świecie wywodzi się z judaizmu jako wynik działalności Jezusa – jego nauk, poczynań, śmierci i zmartwychwstania, będącego główną tezą wiary chrześcijańskiej oraz motywem działań pierwszych chrześcijan.
Nazwa „chrześcijanie” powstała od Chrystusa w poł. I w. n.e. w Antiochii Syryjskiej.
Pierwszą wspólnotę chrześcijańską stanowiła grupa dwunastu apostołów, która powstała w Jerozolimie ok. 30 r. n. e., tuż po zesłaniu Ducha Świętego. Apostołowie praktykowali chrzest, Eucharystię, a także życie wspólnotowe. Wierzyli w zbawienie duszy, istnienie aniołów i życie wieczne. W wyniku wojny żydowskiej (66-70 r.n.e.) nastąpiło całkowite zerwanie więzi między chrześcijaństwem a judaizmem.
Rozprzestrzenianie się nowej wiary początkowo wiązało się z istniejącą na Bliskim Wschodzie diasporą, która stanowiła idealną grupę chłonąca chrześcijaństwo. Pierwsze lata rozwoju tej religii zwane są „wczesnym” lub „pierwotnym chrześcijaństwem”.
Wkrótce apostołowie podjęli się działań misyjnych również poza Palestyną – w Syrii, Italii, Egipcie, Grecji oraz Azji Mniejszej. Pierwsze gminy chrześcijańskie wyznawały zasadę jednoosobowego przywództwa biskupa.
Okres poapostolski przyniósł rozwarstwienie chrześcijaństwa na gnostyków, judeochrześcijan i chrześcijaństwo katolickie (powszechne). Zaczęły się wówczas kształtować struktury władzy w Kościele (diakon, biskup i prezbiter), a także wzrosło znaczenie gminy rzymskiej. W miejscach występowania znacznej liczby chrześcijan biskupstwa przybierały nazwę stolic apostolskich bądź patriarchatów. Narodziła się też teologia i filozofia chrześcijańska.
Na początku nauka chrześcijańska była przekazywana ustnie. W drugiej poł. I w. n. e. powstały Ewangelie, a w IV w. ukształtowała się Biblia, czyli Pismo Święte składające się z Nowego i Starego Testamentu.
W kolejnych latach nastąpił okres prześladowań chrześcijan. Miały one charakter lokalny i wynikały ze sporów chrześcijan z żydowskimi władzami. Sytuacja zmieniła się po intensywnej działalności misyjnej ze strony Kościoła, która doprowadziła do rozpowszechnienia się nowej wiary wśród pogan. Prześladowania zostały przerwane wraz z edyktem mediolańskim z 313 r.( ustanowienie tolerancji religijnej). Wolność religijna przyniosła możliwość organizowania gromadzenia się biskupów na soborach i synodach.
We wczesnym średniowieczu kultura chrześcijańska rozwinęła się w Hiszpanii, Irlandii, a następnie w Czechach, Polsce, Skandynawii i Litwie. Około X w. nastąpił rozłam na Kościół Katolicki na Zachodzie (Cesarstwo Rzymskie) i prawosławny na Wschodzie (Cesarstwo Bizantyjskie).
W IX w. przeprowadzono szereg reform z chrześcijaństwie zachodnim, a jego władze skupiły się na krucjatach. W XVI w. Europa Północna przeżywała reformację, dzięki której powstał protestantyzm i jego odłamy w postaci nowych chrześcijańskich wyznań (XVIII-XIX w.).
Nowe wyzwania współczesnego chrześcijaństwa w dużej mierze ustalił Sobór Watykański II i skierował je w stronę ekumenizmu oraz dialogu międzyreligijnego.